مصاحبه و گفتگو با استاد پشوتن مشهوری نژاد درباره تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال فراتر از یک نقاشی ساده است!

 برای اولین بار در دهه 80 مهندسان جوانی که تسلط بالایی در زمینه زبان، ریاضی و اینترنت داشتند به واسطه دنیای مجازی در رابطه با دانش تحلیل تکنیکال چیزهایی آموختند. این جوان ها با ترجمه کتاب های گوناگون در این زمینه و نیز راه اندازی وبلاگ های آموزشی باعث شدند افراد بیشتری در ایران به تحلیل تکنیکال روی آورند. و در حال حاضر که تقریبا یک دهه از آن زمان گذشته اگر چه این علم در ایران پیشرفت هایی داشته اما هنوز هم خیلی از افراد که در این زمینه مشغول به فعالیت هستند به خوبی موفق به شناخت این دانش نشده اند. در ادامه گفتگویی با یکی  از مدرسین تحلیل تکنیکال که از اولین تکنیکالیست های ایرانی به شمار آمده به نام آقای پشوتن مشهوری نژاد آورده شده است که خواندن آن خالی از لطف نخواهد بود:

 برای اولین بار تحلیل تکنیکال به وسیله چه کسانی و به چه صورت به ایران راه پیدا نموده و توسعه آن چگونه صورت گرفت؟

تقریبا در 15 سال پیش خیلی از سهامداران، کوچک ترین شناختی نسبت به تحلیل تکنیکال نداشتند. در این زمینه تنها چند کتاب ترجمه شده از آقایان کارمران فراهانی و عباس کنی وجود داشت. تقریبا در همان سال ها بود که من هم به فکر ترجمه کتاب نظریه آشوب دکتر بیل ویلیامز  Trading Chaos   افتادم و اشتراک گذاری این کتاب نیز به صورت الکترونیک انجام شد و در آن زمان سروصدای زیادی به پا کرد.

اما واقعیت آن است که زمینه ساز ورود این علم به ایران در واقع جوانانی بودند که با حداقل امکانات شروع به آزمون و خطای این علم نمودند.

اگر چه سال ها از فعالیت افراد در زمینه تحلیل تکنیکال گذاشته اما با این حال خیلی از قدیمی های این کار به نوعی به افرادی که معاملات خود را بر پایه تحلیل تکنیکال انجام داده دیدی انتقادی دارند، با این حال شرایط در ابتدای کار چگونه بود؟

در اوایل فعالیت من در این زمینه همان طور که گفتم در رابطه با تحلیل تکنیکال شناخت بسیار کمی وجود داشت. اما این روزها خیلی اوضاع بهتر شده و خیلی از کارگزاری ها در این زمینه از ما مشورت می خواهند. به نوعی امروزه دیگر اکثر افراد حرکت قیمت طبق قوانینی خاص را پذیرفته و به این اصل باور دارند. در بازار مالی این احتمال وجود داشته که ضربه ای از یک حقوق در نقطه ای به خصوص به سهمی اصابت کند و منجر به حرکت آن شود اما در دنباله آن نیاز به ورود حقیقی ها و کل بدنه بازار به سهم می باشد تا منجر به ادامه پیدا کردن رشد آن شوند و این رفتارها برپایه قوانینی توسط تحلیل تکنیکال قابل تحلیل و بررسی خواهد بود.

البته گاهی نیز احتمال بی اعتبار شدن یک تحلیل طبق شرایطی ویژه وجود خواهد داشت که البته این موضوع نیز به نوعی بخشی از علم تکنیکال خواهد بود و در واقع به این شکل هم نیست که یک تحلیل اشتباه منجر به زیر سوال رفتن کل دانش تکنیکال شود.

وارداتی بودن علم تحلیل تکنیکال باعث شده که بعضی از قوانین آن با شرایط ایران جور در نیاد، به عنوان مثال عملکرد الگوهایی نظیر کندل استیک یا نمودارهای چینی در ایران چندان مطلوب نخواهد بود.

این موضوع در واقع به دلیل محدودیت نوسان چهار و پنج درصد در بورس ایران می باشد، لذا در نمودارهای سهم ما خیلی از الگوهای چینی به چشم نخواهند آمد. از این رو باید همه در راستای بومی سازی علم تحلیل تکنیکال در ایران تلاش نمایند. برای نمونه می توان برای استفاده از الگوهای کندل استیک از time frame های هفتگی و ماهانه کمک گرفت چرا که دیگر مشکل محدودیت نوسان در این نوع از تایم فریم ها دیده نمی شود و ما توانسته شکل واقعی کندها را مشاهده نماییم.

چرا با وجود منابع ترجمه شده بسیاری که در حال حاضر وجود داشته هنوز هم در بین خیلی از تحلیل گران در برخی از مسائل اختلاف نظر وجود دارد؟ آیا نیاز است که تمامی موارد را در این زمینه یاد گرفت؟

واقعیت آن است که استفاده از خیلی از الگوهای خاص چندان در بازارهای مالی کاربردی نمی باشد و این که افراد به خوبی تنها کار با ابزارهای قیبوناچی و نیز سطوح همپوشانی را فرا بگیرند کفایت نموده و نیازی نیست زیاد در این رابطه به خود سخت بگیرند.

به نظر شما وقت آن نرسیده که برای گرد هم آیی تمامی تحلیلگران، کانونی تشکیل شده تا راحت تر بتوانند با هم به بحث پرداخته و به یک نتیجه گیری کلی در زمینه های مختلف برسند؟

بله این کار کمک زیادی به تقویت دانش تکنیکال خواهد نمود. واقعیت آن است که این روزها نمی توان بیش از 20 نفر را در ایران یافت که در زمینه تحلیل تکنیکال درست عمل کنند و در واقع تحلیل های اشتباه خیلی از ناواردان در این زمینه موجب بدبینی بسیاری از افراد شده است. لذا با تشکیل یک کانون بدون شک علم تحلیل تکنیکال گسترش یافته و جایگاه واقعی خود را دوباره در ایران پیدا خواهد نمود.

نظر شما در رابطه با استفاده از تحلیل تکنیکال در دیگر روش های تحلیل سهام چیست؟

در بازار امکان تحلیل سهام به روش های مختلف وجود خواهد داشت و در واقع امکان تحلیل و بررسی تمامی سهام و صنایع گوناگون از طریق تحلیل تکنیکال وجود نخواهد داشت و به نوعی تحلیل تکنیکال قادر به پوشش دهی تمام سهم ها نخواهد بود.

اگر امکان آن وجود داشته فارغ از بحث های ریاضی و پیچیده و به زبانی ساده بفرمایید که برای قرار دادن حد ضرر چند روش وجود داشته و شما در این زمینه چه توصیه ای برای تحلیل گران خواهید داشت؟

به منظور تعیین دقیق حد ضرر راهکارهای مختلفی وجود داشته که واقعا توضیح تمامی آن ها خارج از بحث خواننده خواهد بود. اما به طور خلاصه افراد می توانند به استفاده از حد ضررهای ثابت روی آورند، برای نمونه با رسیدن حد ضرر آن ها به تقریبا 20 درصد، از بازار خارج شده و در رابطه با انتخاب حد ضرر، تحلیلگر بایستی نقطه ای را انتخاب نموده که با رسیدن قیمت به آن، حتما تحلیل او Fail شود. شکسته شدن خطوط روند و کانال ها را می توان آسان ترین روش های انتخاب حد ضرر دانست.

به اعتقاد برخی از فاندامنتالیست ها علت وجود حد ضرر در واقع این می باشد که تکنیکالیست ها معتقدند تحلیل هایشان چندان معتبر نمی باشد، آیا این موضوع صحت دارد؟

بله واقعیت آن است که یک تحلیل گر تکنیکال نمی تواند به صورت صددرصدی از تحلیل خود مطمئن باشد و همواره باید احتمال خطا را نیز بدهد. هر چند که تحلیل فاندامنتال نیز خالی از خطا نبوده و مطلق نخواهد بود. اما به طور معمول تحلیلگر تکنیکال اشتباه خود را پذیرفته و خروج از بازار را انتخاب می کند اما تحلیلگر بنیادی با پافشاری بر روی اشتباه خود ضرر بیشتری را به جان می خرد.

به طور معمول تکنیکالیست ها به منظور تحلیل و پیش بینی بازار از ابزارها و الگوهایی نظیر الگوهای کندل استیک ها یا پترن های تکنیکال یا اندیکاتورها استفاده می کنند. اندیکاتورها در نشان دادن روند صعودی و نزولی بازار، ارائه سیگنال های خرید و فروش و نیز حفظ افراد از مضرات دخالت دادن عواطف و احساسات شخصی در این کار کمک زیادی به افراد خواهد نمود تا خرید و فروش های موفق تری داشته باشند.

به نظر شما این درست است که خیلی از تکنیکالیست ها با وجود آن که هنوز به خوبی قادر به تشخیص تفاوت های بین فیبوی ریتریسمنت و اکستنشن نمی باشند در هر تحلیلی از فیبونانچی استفاده نموده و یا این که به منظور یافتن نقاط همپوشانی از روش های نامتعارفی استفاده می کنند؟ امکان دارد که همین الان به ما روش عملی رسم فیبو را آموزش دهید؟

خب واقعیت آن است که چنین امکانی در حال حاضر وجود داشته و این بحث خیلی طولانی تر از این حرف ها می باشد. اما تنها این را بخاطر داشته باشید که قرارگیری هر ابزار فیبونانچی حتما بایستی بر روی ابتدا و انتهای یک موج واحد صورت گیرد و ابزار فیبونانچی بایستی بر روی دو انتهای یک موج گذاشته شود. به منظور یافتن نقاط همپوشانی نیز نیاز می باشد که با تئوری الیوت به درستی آشنایی داشته باشید وگرنه از این کار نتیجه مطلوبی دریافت نخواهید کرد.

خیلی از تکنیکالیست ها در رابطه با تحلیل زمانی با هم اختلاف نظر بسیاری دارند  و همچین برخی از آن ها نیز اصلا علاقه ای به کار کردن در این زمینه ندارند. نظر شما در این باره چیست؟

مباحث تکنیکال به قدری وسیع بوده که واقعا هیچ نیازی نیست که همه در تمامی این مباحث مطالعه و تحقیق داشته باشند. خود بنده نیز چندان علاقه ای به استفاده از تحلیل های زمانی ندارم. این موضوع کاملا شخصی و سلیقه ای می باشد.

کمی نیز در رابطه با استراتژی ها و سیستم های معاملاتی و روش های ایجاد صحیح آن ها بگویید.

همچنین بخوانید : مهمترین توصیه های پیتر لینچ مدیر موفق وال استریت

سیستم های معاملاتی در واقع مجموعه ای از قوانین بوده که مانع از سردرگمی ما در وسط بازار خواهند شد.  در تحلیل تکنیکال نیز اندیکاتورهای مختلفی وجود داشته که سیگنال های دریافتی از هر یک از آن ها ممکن است با دیگری متفاوت باشد. به منظور ایجاد یک سیستم معاملاتی استاندارد دست کم بایستی دو تا سه اندیکاتور در اختیار ما قرار گیرد:

1. اندیکاتوری برای نمایش جهت روند در تایم فریم بلند مدت
2. اندیکاتوری به منظور صدور سیگنال خرید و فروش در تایم فریم کوتاه مدت
3. اندیکاتوری به عنوان ابزار قدرت سنج