بورس توکیو: بورس سهام ژاپن (بورس سهام توکیو)

بورس توکیو یا به عبارتی همان بورس ژاپن جزو یکی از بازارهای مهم در آسیای شرقی است. برای اینکه دقیق با بورس سهام ژاپن آشنا شوید، باید شاخص های آن را نیز بخوبی بشناسید. یعنی سهامداران بدانند که باید به کدام بورس سهام توکیو ورود پیدا کنند و از خرید کدام سهام ها صرف نظر کنند.
بسیاری از شرکت های قدرتمند دنیا از جمله کانن، تویوتا و غیره در بورس این کشور پذیرفته شده اند. البته ارزش بسیار بالایی که این بازار برای خود بدست آورده آن را در رده پنجم بورس دنیا قرار می دهد. در کل کشور ژاپن در بردارنده شرکت های چند ملیتی و بسیار قدرتمند در عرصه جهانی است که همین امر باعث شده تا نقش تاثیرگذاری در اقتصاد دنیا بدست آورد. گروه بورس ژاپن دارای نماد اختصاری JPX است که در ادامه چارت ایران در مورد بورس کشور ژاپن توضیحات بیشتری می دهیم.

نگاهی به بورس توکیو

بورس سهام توکیو که در اصل در همان شهر توکیوی ژاپن مستقر شده، بازار بورس اوراق بهادار ژاپن را تشکیل داده است. ارزش این بازار چیزی در حدود 6/8 تریلیون دلار سرمایه است که تقریبا 3800 شرکت را در خود پذیرفته است. سال 1878 میلادی، سالی بود که بازار بورس توکیو فعالیت خود را برای اولین بار آغاز کرد. فعالیت الکترونیکی این بازار نیز برای انجام معاملات گسترده، در سال 1999 و ماه آوریل رقم خورد.

 

مالکیت بورس شهر توکیو را گروه بورس ژاپن برعهده دارد و روی هم رفته این بورس شامل 2 شاخص اصلی است که با نام های نیکی 225 و تاپیکس شناخته می شوند. از سال 2013 میلادی بود که بورس رقیب با بورس قدیمی ژاپن با هم ادغام شدند. این دو جزو فعالان بورس این کشور به حساب آمده که شامل بورس اوساکا که قدیمی تر است، با بورس اوراق بهادار توکیو بودند. در حال حاضر این دو بورس تبدیل به یک شرکت هلدینگ به نام گروه بورس ژاپن شده اند که به انجام فعالیت های مشترکی در قالب معاملات ابزار مشتقه و همچنین اوراق بهادار مشغول هستند.

از دیگر اجزایی که گروه بورس کشور ژاپن را تشکیل می دهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شرکت تسویه کشور ژاپن
• بورس مربوط به کالای توکیو
• سازمان تنظیم کننده ی مقررات برای بورس ژاپن

سازمان تنظیم مقررات ذکر شده نقش یک سازمان به خود متکی و مستقل را دارد که هدفش برقراری نظم و یکپارچگی در بازار است. بنابراین هر چه که بصورت فعالیت در بورسهای «توکیو» TSE و «اوساکا» OSE رخ می دهد را در بازار تحت نظارت خود دارد.

درباره اقتصاد کشور ژاپن

شهر بزرگ توکیو که به عنوان پایتخت ژاپن است، جزو یکی از چند پایتخت بزرگ مالی در دنیا است. با اینکه این کشور از جمعیت کمی نسبت به پایتخت های مالی مشهور جهان مثل نیویورک و لندن برخوردار است، ولی با تلاش و نبوغ خود توانسته نقش تاثیر گذاری در اقتصاد دنیا داشته باشد. بورس توکیو زاپن، با داشتن شرکت های تراز اول چند ملیتی، پیشرفت های سیاسی و اقتصادی کلانی در سطح جهانی دارد.

برندها و کالاهای تولیدی این کشور از دوام و کیفیت قابل توجهی برخوردار هستند و اکثر ایرانی ها با برندهای ژاپنی آشنا بوده اند. این کشور از آسیای شرقی که دارای مردمانی با اخلاق است، از منابع طبیعی خیلی قوی برخوردار نیست. با این حال جایگاه سوم دنیا را از نظر تولید ناخالص داخلی دریافت کرده است. دلیل واضح این موفقیت وجود نیروی کار پرتلاش و خستگی ناپذیر در این ژاپن است که منجر به پیشرفت تکنولوژی و رونق صنعت کشور شده است.

موفقیت های پی در پی در اقتصاد ژاپن باعث شده تا امروز او به یکی از ابر قدرت ها در صادرات تجهیزات الکترونیکی، صنعت خودرو، ابزار صنعتی و غیره تبدیل شده و سهم زیادی از پیشرفت صنعت در بازار جهانی را نصیب خود کند. ثبات اقتصادی تقریبا تا به الان نیز در رشد این کشور وجود دارد و چون هر یک از مشاغل در آنجا از سابقه طولانی برخوردار هستند، نه تنها در بلند مدت دچار نوسانات جدی در بازار بورس نشده بلکه نظر بانک های قدرتمند و بزرگ را به خود جلب کرده است. به همین دلیل است که این بانک ها همیشه مایل به وام دادن به شرکت های ژاپنی هستند. هر چند در نظر بگیرید بدلیل اینکه کرونا مسئله ای جهانی بود، تبعات منفی اقتصادی زیادی برای این کشور همانند بسیاری از کشورهای قدرتمند دیگر به بار آورد.

نگاهی به جدول بندی گروه بورس ژاپن

در بحث مربوط به بورس توکیو و سهام ژاپن می توانید طبق نمودار زیر به ساختار گروه بورس کشور ژاپن نگاهی کلی بیندازید.

 

براساس تولید ناخالص داخلی یعنی GDP و همچنین داده های موجود اسم ژاپن نیز در کنار چند کشور قدرتمند دیگر در راستای تامین تقریبا بیشتر از نصف تولیدات برای اقتصاد دنیا را برعهده دارند. کشور هایی که در کنار کشور زاپن قرار گرفته اند شاما ایالات متحده امریکا، آلمان و چین هستند. نوع عملکرد تولید ناخالص داخلی به عنوان عملکردی برای ارزیابی اندازه ای برای تولید اقتصاد در یک کشور در نظر گرفته شده و نوعی شاخص کلی برای این ارزیابی به حساب می آید.
تولید ناخالص داخلی در حقیقت معیاری برای اندازه گیری مواردی است که در یک تایم زمانی خاص اتفاق می افتد. یعنی ارزیابی ارزش همه بازار برای انواع کالا و همچنین خدمات در آخر تولید شده توسط یک کشوردر بازه ای به اندازه یک سوم یا حتی یک سال را محاسبه کنند. اقتصاد موجود در ژاپن توانسته با توجه به تعیین ارزش اسمی، رتبه سوم دنیا را از این لحاظ از آن خود کند. زیرا تقریبا 5.1 تریلیون دلار ناخالص داخلی تولید کرده است. تصویر زیر مربوط به ارزش گذاری مورد نظر است:

 

تاریخچه بورس ژاپن و توکیو

بورس توکیو در کشور ژاپن دارای قدمتی چند ساله است. پیشینه بورس اوراق بهادار در توکیو به سال 1878 میلادی و 15 می همان سال برمی گردد. وزیر دارایی آن زمان یعنی آقای Shibusawa Eiichi بورس سهام توکیو را با اسم Tokyo Kabushiki Torihikijo تاسیس کرد. وی در آن سال یکی از علاقه مندان به حوزه سرمایه داری بود، بنابراین رسما در تاریخ 1 ژوئن 1878 کارهای معاملاتی بازار بورس ژاپن به طور جدی شروع شد. بورس یکپارچه این کشور نیز در سال 1943 یعنی 65 سال پس از تاسیس اولیه موفق با ادغام شدن 10 بورس محلی در شهرهای مهم ژاپن شد.

 

 

بعد از اینکه دغدغه های مربوط به جنگ جهانی در ژاپن بخصوص پس از بمباران ناکازاکی، کارهای مربوط به بازار جدید را متوقف کرد، اما بعدا دوباره تصمیم به سازماندهی آن گرفتند. بنابراین در سال 1949 میلادی و 16 ماه می، مجددا کار بازار را شروع کردند. بین تایم زمانی 1983 و 1990 میلادی بورس توکیو رشد فوق العاده و چشمگیری داشت. قبل از اینکه شاخص های بازار ناگهان در سال 1990 دچار ریزش شود، بورس ژاپن تقریبا 50 درصد از دارایی داخل بازارهای مالی دنیا را از آن خود داشت. همچنین در این حین توانست با افتخار در جایگاه چهارم بازار سرمایه دنیا بایستد. البته بعدها این در بازار املاک و سهام از لحاظ اقتصادی با کاهش شدیدی در مدت کوتاه مواجه شده و حباب قیمتی ایجاد شده می ترکد.

در حال حاضر ساختمانی که برای بورس توکیو ژاپن وجود دارد در سال 1988 تاسیس شد و البته کار طبقه ای که مربوط به تالار معاملات بود بدلیل الکترونیکی شدن معاملات در 30 آپریل همان سال به اتمام رسیده و بسته شد. بالاخره در سال 2000 میلادی در حالی بورس ژاپن به کار خود ادامه می داد که یک پلتفرم مخصوص معاملات با نام Test Arrows را راه اندازی و روانه بازار کرد. کم کم روند تکنولوژی باعث شد تا در 2010 نیز یک نرم افزار پیشرفته تر به نام Arrowhead را برای انجام معاملات در اختیار کاربران بازار سرمایه بگذارد.

بررسی گروه بورس ژاپن

• معرفی بورس اوساکا؛ این گزینه از سال 1878 شروع به کار کرد و در ان دوران یکی از اینده دارترین بازارهای مالی ژاپن بین سالهای 1990 تا 1991 بود. بورس اوساکا امروز تبدیل به یکی از فعال ترین بورس های اوراق مشتقه در این کشور تبدیل شده است. وقتی که بورس اوراق بهادار توکیو با این بورس در هم ادغام شدند و تمام قرادادها شاخص و سهام، بورس سهام الکترونیکی و غیره در این بورس موجود است.
• بورس توکیو مربوط به کالاها؛ سال 1951 بود که بورس کالای توکیو شکل گرفت و به محلی برای خرید و فروش های آتی کامودیتی های قبول شده در همه بازار های بر اساس سند رسمی کشتقه های Commoditys است. کامیودیتی به کالایی می گویند که بتواند با کالایی شبیه به خود معامله شود.

 

 

• کمپانی تسویه اوراق بهادار کشور ژاپن؛ این شرکت که به JSCC شهرت دارد در ژانویه سال 2003 میلادی اولین مجوز را در ژاپن برای تاسیس اولین شرکت تسویه گرفت و خدماتش را در تمام بورس های Japan شروع کرد. این شرکت در حال ارائه خدمات تسویه به اوراق مشتقه ای است که از بورس او تی سی OTC خارج هستند. مثلا سواپ نرخ بهره یعنی IRS که معاملات اوراق قرضه بصورت دولتی و بیرون از بورس توکیو ژاپن هستند.
• سازمان تنظیم مقررات بورس سهام ژاپن؛ بعد از اینکه گروه بورس این کشور تاسیس شد، در سال 2014 بوسیله ادغام بخش سازمان تعیین مقررات Japan با قسمت عملیاتی بورس اوساکا که به نوعی سازمان دهی شده است بوجود آمد.
• معرفی بورس اوراق بهادار Tokyo؛ در AOSEF که در واقع انواع بورس سهام در آسیا و اقیانوسیه است، عضویت بورس اوراق بهادار توکیو را می بینید. بازار بورس این اوراق در روزهای کاری مشغول به کار بوده البته به جز شنبه و یکشنبه که تعطیل است. البته در تطیلات رسمی کشور ژاپن بورس اوراق بهادار توکیو فعالیتی ندارد و تعطیل است.

معرفی بافت کلی بورس Japan

بورس سهام توکیو که البته سهامی پذیرفته شده در بورس این کشور به حساب می آید، به صورت سه بخش زیر تفکیک شده اند:

• بازار اول؛ اولین بخش است و شرکت های غولی را در بر دارد که در سال 1949 شروع به کار کرد.
• بازار دوم؛ دومین بخش بوده که شرکت های متوسط را شامل می شود و از سال 1961 فعالیتش را آغاز کرد.
• بازار سوم؛ سومین بخش و در بردارنده شرکت های با عنوان استارت آپ بوده که ابتدای فعالیت آن از سال 1991 است.

بازار سهام ژاپن شامل دسته بندی 5 بخشی دیگری نیز است که عبارتند از:

• بازار اصلی؛ جزو بازار اول و دوم هستند.
• کمپانی های استارت آپی؛ جزو دو بازار به نام Mothers که هدفش شرکت های تازه تاسیسی است که قابلیت رشد دارند.
• Jasdaq؛ این مورد متعلق به شرکت های تازه کاری است که رشد قابل قبول و استاندارد دارند.
• بازار Tokyo Pro Market؛ این بازار نیز اختصاصی برای سرمایه گذاران منحصر به فرد و حرفه ای طراحی شده است.

عقیده برخی از صاحبان سهام این است که وجود تقسیم بندی های این چنینی باعث سردرگمی و علتی برای پیچیدگی افراد فعال در این بازار است. علت این امر قوانین پذیرش خاص سرمایه گذار درهر یک از این بخش ها است. بورس توکیو کشور ژاپن دارای ابزارهای گوناگونی برای سرمایه گذاری کاربران است که برخی از آنها اوراق قرضه، سهام، انواع شاخص معاملاتی از جمله Nikkei 225، اوراق مشتقه هستند. از لحاظ کمی بورس بازار ژاپن در رابطه با شرکت هایی که پذیرش کرده دارای بورس های متراکم شده ای است.

بورس توکیو و شاخص مهمی به نام نیکی

میانگین سهام نیکی 225 «Average Stock 225 Nikkei» که بیشتر بصورت مخفف یعنی Nikkei 225 شناخته می شود، جزو مهمترین شاخص برای بورس توکیو به حساب می آید.

 

 

این شاخص مهم از سال 1950 و سپتامبر همان سال تاسیس شد. Japan هر سال وقتی وارد ماه سپتامبر می شود ترکیب این شاخص را بصورت تخصصی ارزیابی و تحلیل می کند و در نتیجه در ماه اکتبر هر تغییری که لازم است در آن لحاظ خواهد شد.

نیکی براساس پیشینه با سابقه ای که در بازارهای مالی آسیا دارد جزو یکی از قدیمی ترین و البته معروف ترین شاخص ها است. شاخص Nikkei دارای 225 شرکت برجسته است که سهامشان در بازار اول بورس توکیو ژاپن پذیرفته شده که این شاخص در واقع در بردارنده قیمت هم وزن سهام آن شرکت ها می شود. کارشناسان زبده بورس در دنیا شاخص میانگین صنعتی بازار سهام ایلات متحده امریکا که نامش داوجنز است را معادل شاخص Nikkei نیکی کشور ژاپن معرفی کرده اند.