سرمایهگذاری کم ریسک، همیشه یکی از اولویتهای اصلی سرمایهگذاران است؛ به همین دلیل، آنها دنبال روشهای مختلف برای شناسایی بهترین و امنترین گزینههای سرمایهگذاری میگردند. گرچه بسیاری از افراد، بازار بورس را بهعنوان بهترین مکان برای سرمایهگذاری قبول دارند؛ اما نگرانیها و ترسهایشان نسبت به خطرات این بازار غیرقابلانکار است. آیا واقعا تمام سرمایهگذاریها در بورس ریسک زیادی دارند و این ریسک قابلکنترل نیست؟ آیا سرمایهگذاری با کمترین ریسک در بورس امکانپذیر است؟ چارت ایران در این مسیر با شماست تا بهدرستی راهنماییتان کند. همراه ما باشید.
منظور از سرمایهگذاری با کمترین ریسک در بورس چیست؟
ریسک، یکی از اجزای جداییناپذیر هر نوع سرمایهگذاری در بازارهای مالی است و مدیریت صحیح آن، عامل اصلی موفقیت در این مسیر به شمار میرود. بسیاری از افراد، بورس را بهعنوان یک بازار پر ریسک میشناسند و به همین دلیل از سرمایهگذاری در آن پرهیز میکنند. اما با یادگیری اصول صحیح سرمایهگذاری و شناسایی سهام با ارزش در بازههای زمانی معین، میتوان به سودهای جالبتوجهی دست یافت.
گر چه هیچ نوع سرمایهگذاری بدون ریسک نیست؛ اما نوع ریسک و میزان ریسکپذیری شما نقش تعیینکنندهای در نتیجه سرمایهگذاریهایتان دارد. برای مثال اگر قادر به تحمل نوسانات و کاهش سرمایهتان در کوتاهمدت نیستید، قطعاً سرمایهگذاری در سهام انتخاب مناسبی برای شما نخواهد بود. در این شرایط، گزینههای کم ریسکتری همچون خرید صندوقهای سرمایهگذاری میتواند گزینه بهتری باشد.
کم ریسکترین سرمایهگذاری در بورس چه نوع سرمایهگذاری است؟
ریسک جزء اجتنابناپذیر بازار بورس است؛ اما این بازار با استفاده از استراتژیهای مختلف، شرایطی را فراهم کرده تا افراد بتوانند ریسک کمتری را تجربه کنند. از جمله این روشها میتوان به خرید اوراق قرضه، سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری و دیگر ابزارهای مالی اشاره کرد که در ادامه به توضیح بیشتر آنها خواهیم پرداخت.
-
صندوقهای سرمایهگذاری
سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه از طریق صندوقها معمولاً ریسک کمتری نسبت به ورود مستقیم به این بازار دارد. دلیلش این است که صندوقها، توسط تیمی از کارشناسان خبره و حرفهای مدیریت میشوند که استراتژیهای معاملاتی مؤثرتری نسبت به سرمایهگذاران معمولی دارند.
بااینحال، خود صندوقها هم دارای سطوح ریسک مختلفی هستند؛ بهعنوانمثال، صندوقهای سهامی به خاطر اینکه عمدتاً سرمایهگذاری خود را در سهام انجام میدهند، ریسک بیشتری دارند نسبت به صندوقهای درآمد ثابت که بیشتر از اوراق مشارکت استفاده میکنند. بهعبارتدیگر، صندوقهای سهامی ریسک بالا (high risk) و صندوقهای درآمد ثابت ریسک پایین (low risk) دارند. در اینجا انواع مختلف صندوقهای سرمایهگذاری بازار سرمایه را برایتان آوردیم:
-
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت بهعنوان یکی از کم ریسکترین گزینههای سرمایهگذاری در بازار بورس شناخته میشوند. در این نوع صندوقها، حداقل ۷۵ درصد از سرمایهگذاریها در ابزارهای مالی با ریسک پایین مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق بهادار رهنی و گواهیهای سپرده بانکی انجام میشود.
مدیران صندوق اجازه دارند تنها ۲۵ درصد از داراییها را در بورس و فرابورس سرمایهگذاری کنند. علاوه بر این، محدودیتی برای سرمایهگذاری بیشتر از ۵ درصد از کل دارایی صندوق در یک سهم وجود دارد. به دلیل این محدودیتها، صندوقهای درآمد ثابت معمولا نسبت به سایر صندوقها ریسک و سود کمتری دارند. درآمد حاصل از این نوع صندوقها به دو صورت به سرمایهگذاران پرداخت میشود:
- یا بهطور مستقیم به حساب سرمایهگذار واریز میشود.
- یا با افزایش ارزش واحدهای صندوق، سود سرمایهگذار در زمان فروش واحدها محقق میشود.
نحوه دریافت سود بستگی به قوانین و شرایط هر صندوق دارد.
-
صندوق سرمایهگذاری مختلط
صندوقهای سرمایهگذاری مختلط ترکیبی از اوراق بهادار با درآمد ثابت و سهاماند. در این نوع صندوقها، بین ۴۰ تا ۶۰ درصد سرمایه به اوراق با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت و سپردههای بانکی) اختصاص مییابد و ۴۰ تا ۶۰ درصد باقیمانده در سهام سرمایهگذاری میشود.
این صندوقها از نظر ریسک و بازدهی، بین صندوقهای سرمایهگذاری سهامی و با درآمد ثابت هستند؛ یعنی ریسک آنها متوسط است و سودی معقول و قابل پیشبینی به همراه دارند. درحالیکه این صندوقها سود تضمینشدهای ندارند؛ اما مانند صندوقهای سهامی و با درآمد ثابت، از ضمانت نقد شوندگی برخوردارند.
-
صندوق سرمایهگذاری سهامی
در صندوقهای سهامی، حداقل ۷۰ درصد از سرمایهها به خرید سهام اختصاص مییابد و مدیران صندوق بیشتر داراییها را در بورس و فرابورس به گردش درمیآورند. این نوع صندوقها برای افرادی که تمایل به پذیرش ریسک بیشتر دارند مناسباند. اگر چه ریسک صندوقهای سهامی بالا است؛ اما در عوض میتوانند بازدهی بالاتری نیز برای سرمایهگذاران خود به همراه داشته باشند.
-
خرید اوراق مشارکت
اوراق مشارکت بهعنوان یکی از کم ریسکترین ابزارهای سرمایهگذاری در بازار بورس شناخته میشوند. این اوراق که میتوانند با نام یا بینام باشند، به منظور تأمین بخشی از منابع مالی پروژههای دولتی منتشر میشوند. این اوراق با قیمت و مدت زمان مشخص و تحت نظارت بانک مرکزی به بازار عرضه میگردند. علاوه بر این، بازپرداخت این اوراق بهطور معمول توسط دولت یا بانکها ضمانت میشود.
فرایند انتشار اوراق مشارکت طبق مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صورت میگیرد و با قیمت اسمی مشخص و در مدت زمان معین، بهصورت عمومی به فروش میرسد. در این میان، یکی از ویژگیهای برجسته این اوراق، سود ثابت و تضمینشدهای است که به سرمایهگذاران پرداخت میشود؛ به همین دلیل، اوراق مشارکت در دسته سرمایهگذاریهای کم ریسک قرار میگیرند.
پرداخت سود این اوراق بهصورت علیالحساب انجام میشود؛ به این معنا که ناشر اوراق، در پایان پروژه و پس از محاسبه سود قطعی آن، سود علیالحساب پرداختی را از آن کم میکند و مابهالتفاوت باقیمانده را به دارندگان اوراق میدهد. گر چه بازدهی این اوراق معمولاً مطابق پیشبینیها است؛ اما درصورتیکه به هر دلیلی سود کمتر از حد انتظار باشد، مابهالتفاوت آن به سرمایهگذاران بازپرداخت میشود.
-
اوراق خزانه اسلامی (اخزا)
اوراق خزانه اسلامی که با نام «اخزا» شناخته میشود، نوعی اوراق بدهی است که دولت برای تسویه بدهیهای خود به پیمانکاران و طلبکاران منتشر میکند. این اوراق، دارای تاریخ سر رسید مشخصی هستند و دولت متعهد است که آن را در زمان معین مبلغ اسمی اوراق که معادل 100 هزار تومان برای هر ورقه است، به دارندگانش پرداخت کند.
یک از ویژگیهای مهم اوراق خزانه اسلامی این است که پرداخت سود و اصل این اوراق از اولویتهای اصلی دولت به شمار میرود؛ بهعبارتدیگر، دولت موظف است پیش از هرگونه هزینه دیگر، نسبت به تسویه بدهیهای مربوط به این اوراق اقدام کند. به همین دلیل، اوراق خزانه اسلامی بهعنوان یکی از کم ریسکترین گزینههای سرمایهگذاری در بازار بورس محسوب میشوند.
-
سبدگردانی اختصاصی
سبدگردانی اختصاصی یکی از روشهای نسبتاً کم ریسک برای سرمایهگذاری در بورس است. در این روش، شما سبد سرمایهگذاری خود را به افراد خبره و متخصص در بازار سرمایه میسپارید که با تجزیهوتحلیل دقیق بازار و سهام، سبدی متناسب با میزان ریسکپذیری شما تشکیل دهند.
این افراد قادر به شناسایی رفتار سهام در شرایط مختلف بازارند و میتوانند سهامهایی با ریسکهای مختلف را برای شما انتخاب کنند. شرکتهای سبدگردانی قبل از شروع سرمایهگذاری، اهداف و سطح ریسکپذیری شما را ارزیابی میکنند و بر اساس آن سبدی شخصیسازی شده ارائه میدهند.
تمام صندوقها و خدمات سبدگردانی که بهعنوان گزینههای کم ریسک معرفی میشوند، تحت نظارت دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارند. بهاینترتیب، این صندوقها از شفافیت اطلاعاتی بالا برخوردارند و تمامی جزئیات مربوط به آنها بهطور مرتب در سایتهای رسمی بهروزرسانی میشود.
-
اوراق مشارکت بورسی
اوراق مشارکت بورسی به اوراقی میگویند که امکان خریدوفروش آنها در بازار بورس و فرابورس وجود دارد. این نوع اوراق از گزینههای با ریسک کم در دنیای سرمایهگذاری بورس به شمار میروند. در مقابل، اوراق مشارکت غیر بورسی قرار دارند که تنها با تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر میشوند و قابلیت معامله فقط در شعب بانکهای منتخب را دارند.
-
اوراق قرضه
اوراق قرضه هم بهعنوان یکی از کم ریسکترین ابزارهای سرمایهگذاری در بازار بورس شناخته میشود. این اوراق جزو انواع اوراق بهادار هستند و مشابه اوراق مشارکت، توسط شرکتها منتشر میشوند. در این فرایند، شرکت منتشر کننده به دارندگان اوراق، مبلغی معین بهعنوان بهره سالانه در زمانهای مشخص پرداخت میکند و اصل مبلغ را در تاریخ سررسید به آنها بازمیگرداند.
کلام آخر
ما در این مقاله به معرفی روشهای سرمایهگذاری با ریسک پایین و سود مناسب پرداختیم و میزان بازدهی این روشها در مقایسه با سطح ریسک آنها را شرح دادیم. بهطورکلی صندوقهای سرمایهگذاری بهعنوان گزینهای مناسب برای کسب سود پایدار معرفی در دسترساند. صندوقهای سهامی، درآمد ثابت و مختلط هم جزء صندوقهای کم ریسک هستند که با سرمایهگذاری در آنها میتوانید از اصل سرمایهتان محافظت کنید و از سود ثابتی که در دورههای زمانی مشخص ارائه میدهند، بهرهمند شوید.
سؤالات متداول
- ریسک در سرمایهگذاری به چه معناست و چرا برخی افراد از آن پرهیز میکنند؟
ریسک در سرمایهگذاری به معنی احتمال شکست یا ضرر مالی در یک سرمایهگذاری است. برخی افراد از ریسک پرهیز میکنند؛ زیرا نگران از دست دادن سرمایه خود هستند.
- آیا روشهای سرمایهگذاری بدون ریسک وجود دارند؟
بله، روشهایی مانند سپردهگذاری در بانکها وجود دارند که ریسک بسیار کمی دارند؛ اما این روشها بیشتر بهعنوان پسانداز محسوب میشوند تا سرمایهگذاری زیرا بازده آنها معمولاً پایین و کمتر از نرخ تورم است. بنابراین در بلندمدت ممکن است ارزش پول کاهش یابد.
- کدام صندوقهای سرمایهگذاری در بورس کم ریسکتر هستند؟
در بورس، صندوقهای با درآمد ثابت از کم ریسکترین گزینهها هستند؛ به همین دلیل، نوسانات کمتری نسبت به صندوقهای سهامی دارند. صندوقهای مختلط نیز ریسک متوسطی دارند و ترکیب سهام و اوراق با درآمد ثابتاند.
