یکی از مفاهیم مهم در علم اقتصاد «شاخصها» هستند؛ که ابزارهایی برای ارزیابی تغییرات در مجموعهای از دادههای آماری محسوب میشوند. شاخص قیمت مسکن که با نام اختصاری HPI (House Price Index) شناخته میشود، تغییرات قیمت مسکن را در یک بازار خاص نشان میدهد. در بازار فارکس، این شاخص معمولا برای ارزیابی قیمت مسکن در بازارهای مسکن کلیدی دنیا مانند ایالات متحده، اروپا و آسیا به کار میرود. در ادامه این مقاله از سری مقالات تحلیلی چارت ایران به بررسی شاخص قیمت مسکن در فارکس میپردازیم؛ پس با ما همراه باشید.
House Price Index چیست؟
شاخص مسکن یا HPI (House Price Index) یکی از شاخصهای اقتصادی است که برای ارزیابی تغییرات قیمت مسکن به کار میرود. شاخصهای اقتصادی بهطورکلی به سه دسته پیشرو (Leading)، پسرو (Lagging) و منطبق (Coincident) تقسیم میشوند. از میان اینها، شاخصهای پیشرو از اهمیت ویژهای برخوردارند.
سرمایهگذاران و معاملهگران با استفاده از دادههای این شاخصها میتوانند تغییرات احتمالی قیمتها را در بازارهای مالی پیشبینی کنند؛ به همین دلیل، شاخص مسکن را بهعنوان یک شاخص پیشرو در تحلیلهای اقتصادی میشناسند.
مسکن یکی از نیازهای اساسی جوامع بشری است و اهمیت آن در اقتصاد کشورها بسیار بالاست. این نیاز اولیه انسانها در طول زمان و با رشد اقتصادی به یک دارایی ارزشمند تبدیل شده است. در کشورهایی که با نرخهای بالای تورم مواجه هستند، مسکن بهعنوان سرمایهای جهت حفظ ارزش پول و دارایی تلقی میشود.
در اصل، شاخص مسکن HPI به میانگینی از قیمتهای خرید و فروش خانههای تکخانواری دست مییابد و تغییرات قیمت در این بازار را نشان میدهد. بنابراین این شاخص به شما کمک میکند تا از روندهای کاهشی یا افزایشی قیمت مسکن آگاه شوید و به تحلیل بهتری از وضعیت بازار مسکن دست یابید.
6 عامل کلیدی مؤثر بر قیمت مسکن
درک عوامل مؤثر بر قیمت مسکن، دید جامعی از تحولات اقتصادی و تغییرات قیمتی در بازارهای مالی به شما میدهد. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین این عوامل میپردازیم.
-
شرایط اقتصادی کشور
وضعیت اقتصادی کشور تأثیر مستقیم بر توان مالی مردم دارد و از این رو، بر تقاضای مسکن نیز اثرگذار است. در شرایط رکود اقتصادی یا کاهش درآمد، توان خرید مسکن کاهش یافته و به همین دلیل تقاضا نیز کاهش مییابد. این مسئله به خصوص در کشورهایی که با چالشهای اقتصادی مواجه هستند، بیشتر به چشم میآید.
-
نرخ تورم
تورم، از مهمترین شاخصهای اقتصادی است که تأثیر عمیقی بر قدرت خرید مردم دارد. افزایش تورم منجر به افزایش قیمت کالاها و کاهش قدرت خرید خانوارها میشود. به همین دلیل نرخ بالای تورم میتواند باعث کاهش توانایی افراد برای خرید مسکن و در نتیجه نوسانات قیمتی در این بازار شود.
-
عرضه و تقاضا
میزان عرضه و تقاضا در تعیین قیمت مسکن نقش اساسی دارد. زمانی که تقاضا برای مسکن بیشتر از عرضه آن باشد، ناتوانی تأمین کنندگان در پاسخگویی به این نیاز، قیمتها را افزایش میدهد؛ برعکس، با رشد ساخت و ساز و افزایش عرضه، قیمتها میتواند کاهش یابد. اطلاع از روندهای عرضه و تقاضا، امکان پیشبینی حدودی قیمت مسکن را فراهم میکند.
-
سیاستهای دولتی در حوزه مسکن
دولتها میتوانند با تعیین سیاستهایی مانند نرخ بهره، مالیات و ارائه تسهیلات به خریداران مسکن بر قیمتها تأثیر بگذارند. تسهیلات و شرایط مناسب برای خرید مسکن میتواند تقاضا را افزایش دهد؛ در نتیجه افزایش تقاضا به رشد قیمت مسکن منجر میشود.
-
پیشرفت تکنولوژی در ساخت و ساز
هزینههای مرتبط با ساخت و ساز و مواد اولیه نیز بر قیمت مسکن اثرگذار هستند. بهبود فناوریهای ساخت و ساز و تولید مصالح بهینه میتواند هزینههای ساخت را کاهش دهد و به طبع، قیمت نهایی مسکن نیز تحت تأثیر قرار گیرد.
-
تغییرات جمعیتی
رشد جمعیت نیز از دیگر عوامل تأثیرگذار بر تقاضای مسکن است. افزایش تعداد خانوارها به دلیل زاد و ولد، کاهش مرگ و میر یا مهاجرت میتواند نیازهای جدیدی در بازار مسکن ایجاد کند. در نتیجه، افزایش تقاضا ناشی از رشد جمعیت به افزایش قیمت مسکن منجر خواهد شد.
تأثیر HPI بر فارکس چگونه است؟
شاخص قیمت مسکن (HPI) از شاخصهای کلیدی اقتصادی است که میتواند بر نوسانات بازار فارکس تأثیر بگذارد. سرمایهگذاران از این شاخص برای تحلیل روندهای اقتصادی و پیشبینی تغییرات بالقوه در بازار ارز استفاده میکنند. عوامل مؤثر بر شاخص قیمت مسکن در فارکس عبارتاند از:
- تأثیر بر سیاستهای پولی
بهبود شاخص قیمت مسکن نشانهای از رشد اقتصادی است. در چنین شرایطی، بانکهای مرکزی ممکن است نرخ بهره را افزایش دهند تا از افزایش بیش از حد تقاضا جلوگیری کنند. این افزایش نرخ بهره میتواند جذابیت سرمایهگذاری در ارز کشور را بالا برده و موجب تقویت آن شود.
- افزایش اعتماد سرمایهگذاران
صعود شاخص مسکن باعث افزایش اعتماد سرمایهگذاران به اقتصاد کشور شده و میتواند سرمایهگذاریهای خارجی را جلب کند که به تقویت ارز ملی منجر میشود.
- تأثیر بر مصرف و اعتبار
رشد قیمت مسکن موجب افزایش حس ثروتمندی و قدرت خرید در میان مصرفکنندگان میشود که به افزایش مصرف داخلی و تقاضا برای کالاها و خدمات کمک میکند. این روند میتواند رشد اقتصادی را تحریک کرده و ارزش ارز را بالا ببرد.
- تعادل تجاری
افزایش تقاضا و بهبود بازار مسکن میتواند صادرات و واردات را تحت تأثیر قرار دهد که در نهایت به تغییر تعادل تجاری کشور میانجامد.
- فشارهای تورمی
رشد سریع قیمت مسکن ممکن است نگرانیهای تورمی را تشدید کند. در این شرایط، بانکهای مرکزی ممکن است سیاستهای خاصی را برای کنترل تورم اتخاذ کنند؛ زیرا تورم بالا بهطور معمول ارزش ارز را تضعیف میکند.
تأثیر HPI بر قیمت ارز چگونه است؟
با توجه به اثرات قابلتوجه شاخص قیمت مسکن (HPI) بر اقتصاد هر کشور، تحلیل دقیق این شاخص به معاملهگران فارکس کمک میکند که در زمان مناسب و با توجه به شرایط بازار، جفت ارز مطلوب را انتخاب کنند. وقتی دادههای HPI روندی مثبت داشته باشد، بانک مرکزی ممکن است نرخ بهره را برای کاهش نقدینگی و کنترل تورم افزایش دهد. افزایش نرخ بهره، جذابیت سرمایهگذاری را بالا میبرد و ارزش ارز کشور را تقویت میکند. از سوی دیگر، در شرایطی که قیمت مسکن کاهشی باشد، بانک مرکزی ممکن است برای حمایت از رشد اقتصادی، نقدینگی را در بازار افزایش دهد. این اقدام تمایل سرمایهگذاران به سرمایهگذاری را کاهش میدهد و ارزش ارز نیز افت میکند.
تحلیل روشهای مختلف محاسبه شاخص قیمت مسکن
دو شاخص معتبر برای قیمتگذاری مسکن وجود دارد که با روش متوسط قیمت محاسبه میشوند. این دو شاخص شامل موارد زیر هستند:
-
شاخص های قیمت متوسط
- شاخص قیمت مسکن انجمن ملی مشاوران املاک (NAR): این شاخص از طریق نظرسنجیهای مربوط به فروش «خانههای تکخانواری» موجود توسط شرکتهای وابسته به انجمن ملی مشاوران املاک (NAR) جمعآوری میشود. در محاسبه آن، متوسط قیمت ملی مسکن و با استفاده از وزن دهی بر اساس ارزش متوسط چهار منطقه مورد سرشماری بر اساس تعداد خانههای تکخانواری در هر منطقه به دست میآید.
- شاخص اداره سرشماری: این شاخص مشابه شاخص NAR است، با این تفاوت که تنها به خانههای نوساز توجه دارد. بنابراین، معمولاً قیمت متوسط بیشتری نسبت به NAR نشان میدهد، زیرا دادهها حاکی از آن است که قیمت خانههای نوساز بهطورکلی از خانههای موجود بالاتر است.
-
شاخصهای مبتنی بر فروشهای مکرر
شاخصهایی که بر اساس روش تکرار فروش طراحی شدند، رایجتر هستند. این شاخصها علاوه بر قیمت، کیفیت خانهها را نیز ارزیابی میکنند. مهمترین شاخصهای تکرار فروش در قیمت مسکن شامل موارد زیر میشوند:
- شاخص قیمت مسکن فدرال (FHFA)
- شاخص ملی S&P/Case-Shiller
- شاخص Core Logic
آیا شاخص بازار مسکن بر معامله گران هم تأثیر میگذارد؟
بله، معاملهگران بازار سهام میتوانند از این شاخص برای شناسایی فرصتهای بالقوه سرمایهگذاری در حوزه مسکن بهرهمند شوند مانند:
- خرید و فروش سهام شرکتهای سازنده مسکن
- تراستهای سرمایهگذاری در املاک و مستغلات (شرکتهایی که بخش عمدهای از داراییهای خود را در این حوزه سرمایهگذاری کردند.)
- سهام شرکتهای عرضهکننده مواد اولیه ساختمانی
در این راستا، قدرت این شاخص میتواند بیانگر رشد بازار مسکن و به تبع افزایش ارزش سهام این شرکتها باشد؛ در حالی که ضعف این شاخص میتواند نشانگر چالشهای جدی برای این شرکتها و سهامداران آنها باشد.
سخن پایانی
شاخص قیمت مسکن (House Price Index) از جمله شاخصهایی است که تأثیر آن بر بازار فارکس برای فعالان این حوزه بسیار حائز اهمیت است. تریدرها به خوبی میدانند که تحلیل این شاخص میتواند به آنها کمک کند تا به پیشبینیهای دقیقتری از روند بازار برسند و تصمیمات معاملاتی آگاهانهتری بگیرند؛ پس نتیجه میگیریم بهعنوان یک تریدر باید بدانید که تغییرات این شاخص چگونه میتواند بر ارزش ارز مورد نظر شما در فارکس تأثیرگذار باشد.
سؤالات متداول
- شاخص مسکن در کدام گروه از شاخصهای اقتصادی قرار میگیرد؟
شاخص مسکن (HPI) بهعنوان یک شاخص پیشرو (Leading) شناخته شده و در زمره شاخصهای مهم اقتصادی قرار دارد.
- نقش شاخص مسکن در بازار فارکس چیست؟
نوسانات شاخص مسکن میتواند ارزش ارز کشورها را تحت تأثیر قرار دهد و به این ترتیب بر معاملات جفت ارزها تأثیر بگذارد.
- تأثیر تورم بر شاخص مسکن چگونه است؟
تورم با افزایش قیمت کالاها و داراییها همراه است و به همین دلیل میتواند بر تقاضا و قیمت مسکن نیز اثرگذار باشد.