آیا فارکس در ایران قانونی است! این بازار بعنوان بزرگترین بازار مالی جهان بهصورت کاملا آنلاین فعالیت میکند و هیچ دفتر مرکزی ندارد. با وجود غیرمتمرکز بودن این بازار، افراد زیادی به فعالیت در آن میپردازند و معامله در آن محبوبیت زیادی پیدا کرده است؛ با این حال در برخی کشورها، این معاملات «غیرقانونی و جرم» محسوب میشوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی وضعیت فارکس در ایران بپردازیم. همراه چارت ایران باشید تا این موضوع بهطور کامل برای شما شفافسازی شود.
آشنایی با معاملات فارکس
بازار فارکس یکی از پر فعالیتترین بازارهای مالی جهان به شمار میرود. در این بازار، افراد به خرید و فروش انواع ارزها و فلزات گرانبها مشغول هستند. در این بازار، معاملهگران با خرید و فروش ارزهای مختلف سعی در استفاده از تغییرات قیمتی دارند. این تغییرات تحت تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و فنی در سطح جهانی رخ میدهند و برای دستیابی به سود مطلوب، نیاز به تحلیل این عوامل و بهرهگیری از استراتژیهای گوناگون است. معاملهگران باید آگاهی عمیقی از عوامل اقتصادی و سیاسی جهانی داشته باشند تا بتوانند به سود برسند.
تحریمهای بینالمللی میتوانند بهصورت مستقیم و غیرمستقیم بر بازار فارکس در کشورهای تحت تحریم تأثیر بگذارند. این تحریمها ممکن است دسترسی معاملهگران ایرانی به بازارهای جهانی را محدود کنند و نوسانات شدید در نرخ ارز داخلی ایجاد نمایند.
آیا فارکس در ایران قانونی است؟!
در ایران به دلیل محدودیتهای ارزی و نگرانی از احتمال از دست رفتن سرمایهها، فعالیت در فارکس بدون مجوز رسمی از سوی مراجع ذیربط قانونی ممنوع است. این ممنوعیت به دلیل تلاش برای کنترل جریان سرمایه و جلوگیری از افتادن سرمایهها به دست افراد ناآگاه و بیتجربه اعمال شده است. بانک مرکزی ایران، فعالیت در آن بدون مجوز رسمی را غیرقانونی میداند و در صورت شناسایی فعالیت بدون مجوز، اقدام به پیگرد قانونی میکند.
همچنین به دلیل تحریمهای بینالمللی علیه ایران، افراد بهطور مستقیم نمیتوانند در این بازار فعالیت کنند؛ اما به واسطه شبکههای پول الکترونیک و بلاک چین، برخی افراد ممکن است بتوانند از طریق این شبکهها در این بازار فعالیت کنند. انجام معاملات فارکس از طریق کارگزاریهای معتبر و مجاز امکانپذیر است.
این کارگزاریها از طریق اینترنت، فعالیتهای معاملاتی را فراهم میکنند و تمام فعالیتها بهصورت الکترونیکی انجام میشود. با این حال برای انجام معاملات در این بازار، احراز و تأیید هویت در کارگزاری الزامی است و افراد باید مقررات و قوانین مربوط به ورود و خروج سرمایه را رعایت کنند. این شبکهها میتوانند برای معامله گران شرایط بهتری را فراهم کنند.
با این وجود به دلیل غیرقانونی بودن فعالیت در این حوزه، این فعالیتها همچنان با ریسکهای قانونی همراه است و در صورت شناسایی توسط مراجع قضایی، ممکن است مورد پیگرد قانونی قرار گیرند. بنابراین افراد باید به هشدارها و ریسکهای مرتبط با اینگونه فعالیتها توجه کافی داشته باشند و در صورت تمایل به انواع معامله گری در این بازار از «راههای قانونی و مجاز» استفاده کنند.
آیا فارکس خطرناک است؟
اگر بهصورت بیطرفانه و بدون در نظر گرفتن دین و قانون به این موضوع نگاه کنیم، باید بگوییم بله! البته این مسئله در مورد هر حوزهای صدق میکند و فقط مربوط به وضعیت فارکس در ایران نیست. اگر در هر زمینهای بدون دانش و آگاهی کافی وارد شوید، متحمل زیان خواهید شد. با این حال بازار جهانی آزاد ویژگیهایی را به سرمایهگذاران ارائه میدهد که بازار بورس ایران قادر به ارائه آنها نیست. این ویژگیها به سرمایهگذار اجازه میدهند با هر میزان سرمایه حتی کم، معاملات بزرگی انجام دهند.
حکم شرعی فارکس چیست!!
علما نظرات متفاوتی درباره معاملات در این بازار دارند. برای بررسی دقیقتر، بهتر است نظرات مراجع تقلید را جداگانه مطالعه کنید:
آیت الله خامنهای | طبق نظر ایشان، در صورتی که ارزها همجنس نباشند، معامله ممنوعیتی ندارد و سود حاصل از آن حلال است. |
آیت الله شبیری زنجانی | با توجه به اینکه در معاملات فارکس شکل فیزیکی و مشخصی وجود ندارد، انجام معاملات واقعی در این شرایط را حرام میدانند. |
آیت الله مکارم شیرازی | فعالیت در این بازار را حلال میدانند، مشروط بر اینکه معاملات در بروکرهای دارای حساب اسلامی انجام شود. |
آیت الله سیستانی | معتقدند که انجام معاملات در فارکس حرام است؛ زیرا شرایط لازم برای این معاملات وجود ندارد. |
وضعیت فارکس در ایران و “پلیس فتا”
با توجه به محدودیتها و تحریمهای موجود در ایران، دسترسی به بازارهای مختلف از جمله فارکس برای ایرانیان دشوار است. با این وجود برخی بروکرها که تحت قوانین آمریکا فعالیت نمیکنند، همچنان خدمات خود را به ایرانیان ارائه میدهند و امکان معاملات ارزی را فراهم میکنند.
پلیس فتا به منظور جلوگیری از سوء استفادههای مالی و کلاهبرداریها، اقدام به تسویه ۷۲ ساعته رمز ارزها کرده است. این اقدام موجب میشود که فعالیتهای مالی در این حوزه تحت نظارت قرار گیرند و از جرمهایی مانند پولشویی جلوگیری شود. افرادی که از وعدههای کلاهبرداری استفاده میکنند، تحت نظارت پلیس فتا قرار میگیرند و پس از پیگیریهای لازم، متخلفان به عدالت سپرده شده و مجازات لازم را دریافت میکنند.
بررسی 5 دلیل اصلی ممنوعیت وضعیت فارکس در ایران
- صوری بودن معاملات: گفته میشود در مقایسه با معاملات فیزیکی ارز یا کالا، در فارکس تنها اعتبار جابهجا میشود و این موضوع بهعنوان دلیل بطلان معاملات صوری مطرح میشود.
- پیچیدگی و ریسک بالا: این دلیل منطقی نیست؛ زیرا ورود به هر بازاری نیازمند داشتن دانش اقتصادی است و فردی که بدون این دانش وارد بازار شود، طبیعتاً ریسک بیشتری را متحمل خواهد شد.
- ربوی بودن بازار: یکی از خدمات کارگزاریهای فارکس «تخصیص اعتبار به مشتریان» است؛ اما با توجه به نظر مراجع تقلید، دریافت و ارائه این اعتبارات به همراه سود بهعنوان ربا محسوب شده و حرام است.
- کم بودن احتمال پیروزی ایرانیان در رقابت با سرمایهگذاران خارجی: به دلیل زیرساختهای فنی ضعیف و سرعت پایین اینترنت، رقابت ایرانیان با سرمایهگذاران خارجی که اغلب بانکهای بزرگ هستند، دشوار است. بسیاری از افراد هنگام مواجهه با ضرر در معاملات از بروکرها این پاسخ را دریافت میکنند که به دلیل عدم دریافت پیام مناسب در زمان مورد نظر، ضرر کردند.
- خروج ارز از کشور: گفته میشود که فعالان فارکس باید ریال را به ارزهای خارجی تبدیل کنند و این موجب خروج ارز از کشور میشود که از نظر اقتصادی نادرست است.
مجازات فارکس در ایران چیست؟
شرایط بازار فارکس در ایران با سایر کشورها متفاوت است. اگر چه این بازار در بسیاری از کشورها قانونی است، در ایران دیدگاه مثبتی نسبت به این بازار وجود ندارد و باور بر این است که این بازار منجر به خروج ارز از کشور میشود. با این حال، اگر معاملهگران به فارکس تسلط کافی داشته باشند، نه تنها خروج ارز از کشور رخ نمیدهد؛ بلکه میتواند ارز وارد کشور شود و به یکی از روشهای سودآوری تبدیل شود بهویژه در شرایط تحریم.
اکثر افرادی که وارد این بازار میشوند به دلیل کسب سود است و بسیاری از آنها به دلیل نداشتن دانش لازم، دچار ضررهای مالی سنگین میشوند. برای این افراد مجازاتی در نظر گرفته نشده است؛ اما در صورتی که کارگزاریها بهصورت غیرقانونی به معاملات بپردازند و مقررات را رعایت نکنند، طبق قانون بازار بورس و اوراق بهادار، مجازاتهایی شامل یک تا شش ماه حبس و جریمه نقدی برای آنها در نظر گرفته شده است.
نکات مهم برای سرمایهگذاری در فارکس ویژه “معاملهگران ایرانی”
- اگر بعنوان یک تریدر ایرانی تصمیم به سرمایهگذاری در این بازار دارید، حتماً به ساعتهای کاری و سشنهای این بازار توجه کنید. باید دقیقاً بدانید که هر یک از سشنهای بازار فارکس با توجه به ساعت ایران در چه زمانی شروع و پایان مییابند.
- یکی دیگر از نکات مهم «انتخاب بروکر مناسب با توجه به نوع معاملاتی که قصد انجام آن را دارید و میزان کارمزدهای آن» است.
- در نهایت نوبت به «تحلیل تکنیکال» میرسد که بسیار ضروری است.
کلام آخر
اگر قصد معامله و سرمایهگذاری در این بازار را دارید باید بدانید که ورود به این بازار برای کاربران ایرانی نسبت به معاملهگران سایر نقاط دنیا محدودیتها و چالشهای خاصی دارد. سرمایهگذاری و معامله در این بازار، دارای اصول و قوانین خاصی است که قبل از هر اقدامی باید آنها را بهدقت بررسی کنید. دولت و حکومت نسبت به وضعیت فارکس در ایران و این سبک از معاملات دید مثبتی ندارند و این موضوع کار تریدرهای ایرانی را برای دسترسی به این بازار سختتر کرده است.