عرضه اولیه استخر استیک یا به اختصار “ISPO” یکی از راهکارهای متعدد برای جذب سرمایه در پروژههای ارزهای دیجیتال است. این روش که ابتدا روی «بلاکچین پروژهی کاردانو» به کار گرفته شد در حال حاضر بهعنوان یک ابتکار نسبتاً جدید در حوزه جذب سرمایه مطرح است. با مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS)، کاردانو به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که ارزهای دیجیتال خود را برای حمایت از فرایند غیرمتمرکزسازی پروژه، استیک کنند و در ازای آن پاداش بگیرند. سرمایهگذاران در ISPO با کمبود زمان یا منابع برای اجرای یک نود استیک میتوانند ارز ADA (واحد پولی اصلی در شبکه کاردانو) خود را به نمایندگی یک اپراتور استخر سهامگذاری استیک کنند.
از زمان ظهور بیتکوین، صنعت ارزهای دیجیتال در حال گسترشاند و نوآوران همیشه به دنبال راهکارهای بهبود تجربه برای سرمایهگذاران و ارائه پاداشهای بیشتر به توسعهدهندگان و حمایت از جوامع پروژهها بودند. یکی از بزرگترین نگرانیها در این زمینه «جذب سرمایه» است. در این مقاله قرار است به بررسی عرضه اولیه استخر استیک و مسائل مربوط به آن بپردازیم. آیا به دنبال حضور پر قدرت در این عرصه هستید! نکان این مقاله از چارت ایران را مطالعه نمایید.
قبل از ISPO روشهای جذب سرمایه برای پروژههای کریپتویی چگونه بود؟
در زمینه جذب سرمایه در ارزهای دیجیتال، توسعهدهندگان به دنبال ارتقا روشهای جذب با هدف «ارائه تجربه بهتر برای ذینفعان» هستند. در اینجا به بررسی برخی از روشهای جذب سرمایه پیش از عرضه اولیه استخر استیک میپردازیم.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO)
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یک روش است که با ارائه توکنها در مقابل نقدینگی انجام میشود. این روش برای دریافت دارایی مستقیم از سرمایهگذاران IDOها در پروژههای مختلف مانند توکنهای هواداران ورزشی عالی است.
ارائه توکن امنیتی (STO)
ارائه توکن امنیتی یک مدل تأمین مالی بوده که نیازمند لیست کردن اوراق بهادار دیجیتالی توکن شده برای فروش در صرافیهای توکن امنیتی است. این مدل به ترکیبی از دو سیستم وام اشاره دارد و تلاقی خوبی بین عرضههای عمومی اولیه سنتی (IPOs) و عرضه اولیه کوین (ICO) را ایجاد میکند.
عرضه اولیه صرافی متمرکز (IEO)
عرضه اولیه صرافی متمرکز یک مدل تأمین مالی ارز دیجیتال است که به سرمایهگذاران با حساب در صرافی ارائهدهنده رمز ارز، توکن ارائه میدهد.
عرضه اولیه کوین (ICO)
عرضه اولیه کوین بهعنوان مدل اصلی تأمین مالی ارز دیجیتال به پروژههای جدید این امکان را میدهد که از طریق «وایت پیپر» به سرمایهگذاران دسترسی پیدا کنند. سرمایهگذاران زمانی سود میبرند که ارزش توکنهای پروژه افزایش یابد و به افراد بیشتری توزیع شود.
یکی از معایب روشهای نام برده این است که همه به حفظ دارایی سرمایهگذار احتیاج دارند؛ به همین دلیل ISPO بهعنوان یک تکرار جدید در تأمین مالی کریپتو مزایایی ارائه میدهد. سرمایهگذاران در این روش میتوانند در حالی که وجوه خود را در کیف پول خود نگه دارند، در شبکه مشارکت کنند.
Initial Stake Pool Offering یا ISPO چیست؟
عرضه اولیه استخر استیک یک اسلوب نوین در جمعآوری منابع مالی برای توسعه پروژهها است. این روش از طریق استفاده از استخر استیکینگ کاردانو (ADA) انجام میشود. در مدل ISPO، توسعهدهندگان با تعیین یک مارجین متغیر، پاداشها را جمعآوری کرده و با استفاده از توکنهای کاربردی خود به نمایندگان پاداش پرداخت میکنند.
استخرهای استیک ارز دیجیتال را در خود جای میدهند و دارندگان ADA توکنهای خود را در آن قرار میدهند؛ سپس توسط توکنهای پروژه، پاداش به نمایندگان ADA پرداخت میشود. همچنین اپراتورهای استخر برای تأمین مالی پروژههای خود از پاداشهای ADA بهرهمند میشوند.
سرگذشت ISPO و استارت استخر استیک MELD
تیم SundaeSwap ابتدا در آوریل ۲۰۲۱ اقدام به طراحی عرضه اولیه استخر استیکینگ ISPO کرد؛ اما تیم به دلیل تأخیر در راهاندازی استخر استیکینگ خود، از این روش استفاده نکرد؛ در عوض MELD در ۱ ژوئیه ۲۰۲۱ از این مدل استفاده کرد و دورهای برای تأمین منابع مالی برای کمپین پروژه خود راهاندازی کرد. بهتازگی “MinSwap” نسخه جدیدی از این مدل را توسعه داده و آن را عرضه اولیه استیک منصفانه (FISO) نامیده است. مدل MinSwap از الگوریتمهای منصفانه برای توزیع توکنها به نمایندگان استفاده میکند.
روش جمعآوری سرمایه FISO به دلیل مزایایش در بین بلاکچینهای مختلف پر طرفدار شده است. در حال حاضر هفت پروژه دیفای در بلاکچین کاردانو از مدل ISPO برای توزیع توکنهای خود استفاده میکنند. عرضه اولیه استخر استیک یک روش نوآورانه برای تأمین منابع مالی است که به توسعه پروژهها کمک میکند. این روش با استفاده از استخر استیکینگ و توزیع منصفانه توکنها به نمایندگان، جوامع بلاکچین را تحت پوشش قرار داده است.
مقایسه بین عرضه اولیه استخر استیکینگ (ISPO) با عرضه اولیه کوین (ICO)
آیا ISPO با ICO متفاوت است؟ مهمترین تفاوت ISPO با ICO در چیست؟ عرضه اولیه کوین در سال ۲۰۱۷ معرفی شد و در سال ۲۰۱۸ وقتی صنعت آن را بهعنوان یک سرمایهگذاری ریسکپذیر ترتیب داد به اوج خود رسید. برخلاف ICO که در آن سرمایهگذاران داراییهای خود را روی توکنهای پروژه خرج میکنند، سرمایهگذاران ISPO کنترل وجوه خود را حتی پس از تفویض اختیار حفظ میکنند.
به عبارت دیگر سرمایهگذاران ICO مجبورند وجوه خود را معمولاً در بیتکوین یا اتریوم (ETH) برای خرید توکن از توسعهدهندگان پروژه خرج کنند. در همین حال همتایان ISPO با سرمایهگذاری در داراییهای خود در بلاکچین پشتیبانی شده پروژه، توکنها را دریافت میکنند. به این ترتیب سرمایهگذاران عرضه اولیه استخر استیک قادرند کنترل وجوه خود را حفظ کرده و بهراحتی از استخر استیک انصراف دهند یا داراییهای خود را واگذار کنند.
طرز کار استخرهای استیک ADA به چه شکل است!
- رمز ارز ADA نقش مهمی در عملکرد استخرهای استیک دارد. حاکمیت سهام توسط میزان ADA در کیف پول کاربر تعیین میشود و این نقش تأثیرگذاری بر اندازه سهام دارد. این امکان با به کارگیری تکنولوژی بلاکچین کاردانو به کاربران این امکان را میدهد که سهام خود را در یک استخر نقدینگی نمایندگی کنند.
- استخرهای استیک به دو نوع خصوصی و عمومی تقسیم میشوند. آدرسهای استخرهای عمومی برای عموم قابل مشاهده هستند و هر کسی میتواند در این استخرها سهام گذاری کرده و پاداش دریافت کند؛ اما تنها اشخاصی که از استخرهای خصوصی نفع میبرند، افرادی هستند که مالک آن استخراند.
- تعیین اینکه کدام استخر بلاک بعدی را اضافه کند و چه میزان پاداش پولی دریافت کند توسط «پروتکل کاردانو» تعیین میشود. هرچند محدودیتی برای میزان سهام موجود در هر استخر وجود دارد؛ اما استخرهای با سهام بیشتر دارای شانس بیشتری برای ساخت بلاک بعدی هستند. پاداشی که دریافت میشود بین اپراتور استخر استیک و افرادی که پول خود را به نمایندگی از این اپراتور دادند تقسیم میشود.
بررسی 4 نمونه موفق عرضه اولیه استخر استیک
از زمان معرفی روش جذب سرمایه عرضه اولیه استخر استیک، این روش بهعنوان یک ابزار محبوب و پذیرفتهشده برای اتصال به شبکه و پاداشدهی به توسعهدهندگان پروژه شناخته شد. با استفاده از این روش، سرمایهگذاران بدون نیاز به ارسال پول میتوانند ارز دیجیتال خود را در کیف پول خود نگه دارند. در ادامه چند نمونه موفق ISPO را با هم بررسی خواهیم کرد.
مین سواپ (MinSwap)
مین سواپ یک صرافی غیرمتمرکز در بلاکچین کاردانو است که روی «کاهش هزینههای مبادله ارزهای دیجیتال» متمرکز است. این صرافی از مکانیزم هزینه بابل برای اطمینان از موفقیت معاملات استفاده میکند و به کاربران امکان پرداخت هزینه معامله با هر ارز دیجیتال را میدهد. در عرضه اولیه استخر استیک، مین سواپ توکن اصلی خود (MIN) را توسط مدل عادلانه استخر استیک به عرضه گذاشت.
ترون (Tron)
سرمایهگذاران در بلاکچین ترون میتوانند کوین TRX خود را استیک کرده و در ایرداپها شرکت کنند.
پولکادات (Polkadot)
پولکادات به سرمایهگذاران اجازه استیک داراییهایشان را روی پولکادات یا کوساما میدهد تا توکنهای اصلی پروژههای دیگر در این شبکهها را دریافت کنند.
کاردانو (Cardano)
پروژههای Mala DEX، RAY Network، MELD، و MinSwap و بسیاری دیگر از پروژههای بلاکچین کاردانو از مدل عرضه اولیه عادلانه استخر استیک برای جذب سرمایه استفاده میکنند.
مزایا و معایب پروژه “ISPO”
مزایا عرضه اولیه استخر استیک عبارتاند از:
- تغییر آسان استخر: یکی از مزایای اصلی پروژه ISPO این است که کاربران تنها نیاز به تغییر استخر خود به استخر پروژه دارند.
- پاداش رایگان: کاربران میتوانند به طور رایگان از پاداشهای ADA و توکنهای پروژه بهرهمند شوند.
- دسترسی آسان به توکنها: توکنهای کاردانوی شما در دسترستان باقی خواهند ماند.
- قفل زمانی ندارد: امکان مدیریت آسان و انعطافپذیری برای کاربران بدون دوره زمانی برای قفل توکنها وجود دارد.
معایب عرضه اولیه استخر استیک به شرح زیر است:
- پاداش ADA در دست استخر: یکی از معایب اصلی پروژه ISPO این است که پاداش ADA در اختیار استخرها قرار دارد. قبل از انتخاب استخر باید بهدقت بررسی کنید که آیا تمام پاداشها به شما اختصاص مییابد یا نه.
- محدودیت کیف پول استیک: فقط میتوانید با یک کیف پول استخر خود را استیک کنید؛ بنابراین در صورتی که به چندین کیف پول اهمیت میدهید به مدیریت ADA در چندین کیف پول نیاز خواهید داشت.
روش مشارکت در عرضه اولیه استخر استیک چگونه است؟
- سرمایهگذاران امکان دارد یک استخر استیک را آغاز و اجرا کرده و از نمایندگان برای سهامگذاری یا اعطای نمایندگی در این استخرهای استیک که توسط شخص سوم مدیریت میشوند دعوت به همکاری کنند. این استخرهای استیک بهعنوان پاداش «کوین ADA» دریافت مینمایند. توسعهدهندگان در زمان آغاز استخر استیک درصدی از کل کوینهای ADA که توسط استخر استیک ساخته میشود را برای جذب سرمایه به پروژههای خود مشخص میکنند.
- برای تأمین مالی پروژه 100 درصد (یا هر درصد دیگر تعیینشده توسط توسعهدهندگان) از تمام کوینهای ADA که توسط استخر استیک تولید میشود باید استفاده کرد. در این سناریو، سرمایهگذارانی که ADA خود را بهعنوان سرمایه گذاری داخلی قرار دادند، در هر دوره از توکن آن پروژه به کیف پول خود ایردراپ میکنند.
بررسی مسائل قانونی عرضههای اولیه استخر استیک
در اکثر کشورها محدودیتهایی برای سرمایهگذاری در شرکتهای استارتاپ بر اساس درآمد یا شغل افراد وجود دارد؛ بهعنوانمثال سرمایهگذاران در آمریکا برای شرکت در عرضههای اولیه استارتاپ باید در 2 سال متوالی درآمد سالیانه 200,000 دلار (یا 300,000 دلار در صورت ازدواج) و دارای دارایی خالص 1 میلیون دلار باشند یا مدارک حرفهای دیگر را ارائه دهند. بسیاری از کشورها نیز قوانین مشابه این مدلی را اجرا میکنند.
در این کشورها اکثر افراد به دلیل محدودیتها از خرید توکنهای کاربردی استارتاپها روی بلاکچین کاردانو منع میشوند؛ اما به علت تعامل تمام شرکتکنندهها با پروتکل بلاکچین که پاداشی را به آنها میدهد در شرایط فعلی قوانین حضور در عرضههای اولیه استخر استیک محدودیتی ندارد. این روش جذب سرمایه بهعنوان یک رویکرد غیرمتمرکز، نیازی به فرایندهای پیچیده دیگر جذب سرمایه ندارد. توجه داشته باشید که این مسئله ممکن است در طول زمان تغییر کند.
خروج از عرضه اولیه استخر استیک یک انتخاب کاملا آگاهانه است
کاربران در عرضههای اولیه استخر استیک دارای حق اختیار مطلقی برای خروج از حالت سهامگذاری خود با دارا بودن کوین ADA هستند. این امکان به آنها اجازه میدهد که در هر لحظهای که میخواهند از این فرصت بهرهمند شوند. یادتان باشد سرمایهگذاران در این روش دارای کنترل کامل بر داراییهای خود هستند.
توجه کنید که توکنها پس از هر دوره (epoch) به سرمایهگذاران تعلق میگیرند و در صورت خروج از استخر قبل از پایان دوره هیچ پاداشی به آنها داده نمیشود. سرمایهگذاران باید در نظر داشته باشند که زمان خروج تأثیر زیادی بر دریافت پاداشهای مربوط به دوره جاری دارد.
توجه: بهتر است سرمایهگذاران با دقت کامل، زمان خروج خود را انتخاب کرده و موارد فنی مرتبط با دورهها را به دقت بررسی کنند تا از بهینهترین عملکرد ممکن را داشته باشند.
کلام آخر
هدف اصلی از روشهای تأمین مالی در حوزه کریپتو «جمعآوری سرمایه برای توسعه و راهاندازی پروژههای نوین» است. در این مقاله با یکی از رویکردهای تازه در این زمینه یعنی «عرضه اولیه استخر استیکینگ» آشنا شدید و به بررسی نمونه استخرها و جزئیات این روش پرداختیم. اگر شما در این زمینه تجربه دیگری دارید آن را در بخش کامنت به اشتراک بگذارید تا سایر کاربران هم از تجربیاتتان بهرهمند شوند.