آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

آموزش بورس قسمت هفدهم - اصطلاحات رایج بورس

اصطلاحات رایج در بورس

نماد

نماد، نام اختصاری شرکت های پذیرفته شده در بورس  است. برای مثال، نماد شرکت داروسازی سبحان در بورس، دسبحا است. حرف اول نماد، برگرفته از صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد و بخش دوم نماد، در واقع خلاصه نام شرکت است. مثلا در نماد خساپا، حرف خ بیانگر صنعت خودرو و کلمه ساپا، مخفف سایپا است. فعالان بورس ، عمدتا به جای استفاده از نام کامل شرکت ها، نماد آنها را بکار می برند.

توقف نماد

گاهی اوقات، معاملات سهام برخی از شرکت ها در بورس به طور موقت، متوقف می شود که در این حالت، اصطلاحا می گویند نماد شرکت متوقف شده است. توقف نماد زمانی اتفاق می افتد که رویداد با اهمیتی در خصوص آن شرکت اتفاق افتاده باشد. به نحوی که این رویداد بتواند موجب افزایش یا کاهش بیش از اندازه قیمت سهام شرکت شود. برای مثال، قبل از برگزاری مجامع سالیانه شرکت، نماد آن شرکت متوقف می شود، زیرا در مجمع سالیانه، سود سهامداران مشخص خواهد شد و این موضوع، می تواند بر قیمت سهم بعد از مجمع، تاثیر زیادی داشته باشد. این امر، به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا پس از انتشار اطلاعات کامل و شفاف شدن وضعیت شرکت، در شرایط یکسان و عادلانه، در خصوص خرید، فروش و یا نگهداری آن سهم تصمیم گیری کنند.

آموزش بورس قسمت هفدهم - اصطلاحات رایج بورس
آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

مجامع شرکت های پذیرفته شده در بورس

به گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت که به منظور تصمیم گیری در خصوص مسائل مهم شرکت برگزار می شود، مجمع گفته می شود. سهامداران شرکت، متناسب با میزان سهم خود، در مجامع حق رای دارند. هیئت مدیره شرکت موظف است حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی برگزاری مجمع را در روزنامه کثیرالانتشار که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده است، منتشر کند تا سهامداران از این موضوع مطلع شوند. همچنین آگهی برگزاری مجمع در سایت کدال نیز منتشر می شود. مجامع شرکت ها به دو دسته تقسیم می شوند:

1. مجمع سالیانه

2. مجمع فوق العاده

مجمع عمومی عادی سالیانه: هیئت مدیره شرکت موظف است هر سال یکبار، سهامداران شرکت را دعوت کرده و گزارش عملکرد سالیانه خود را به سهامداران ارائه نماید. به این گردهمایی، مجمع عمومی سالیانه گفته می شود. در مجمع عمومی سالیانه، همچنین در خصوص موارد مهمی مانند میزان سود تقسیمی به سهامداران و انتخاب اعضای هیئت مدیره، رای گیری می شود.

مجمع فوق العاده: غیر از مجمع سالیانه، هر مجمع دیگری که توسط شرکت برگزار شود، مجمع فوق العاده نام دارد. در مجامع فوق العاده عمدتا در خصوص مواردی مانند افزایش سرمایه شرکت، تغییر نشانی و نام شرکت و … تصمیم گیری می شود.

سال مالی

سال مالی، دوره یک ساله ای است که مبنای محاسبه سود و زیان و سایر گزارش های مالی شرکت می باشد. به عنوان مثال سال مالی شرکت ایران خودرو از ابتدای فروردین تا پایان اسفند هر سال می باشد. در پایان سال مالی، مجمع سالیانه شرکت برگزار و عملکرد هیئت مدیره در طول سال مالی ، مورد ارزیابی سهامداران قرار می گیرد. هیئت مدیره شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت، مجمع عادی سالیانه را برگزار کند.

مقاله پیشنهادی:  جملات و سخنان وارن بافت قسمت 16
آموزش بورس قسمت هفدهم - اصطلاحات رایج بورس
آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

صورت سود و زیان

سود آوری شرکت یکی از عوامل بسیار مهم در تصمیم گیری برای خرید سهام آن شرکت است که شرکت ها در صورت سود و زیان که در پایان سال مالی خود منتشر می کنند، سهامداران را از میزان سودآوری شرکت مطلع می کنند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش، میزان هزینه ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل مشاهده است.

ترازنامه

علاوه بر سود آوری شرکت، سرمایه گذاران باید به میزان دارایی ها و بدهی های شرکت نیز باید توجه کنند. ترازنامه که همانند صورت سود و زیان، در پایان دوره مالی شرکت برای اطلاع سهامداران منتشر می شود، همانند یک تصویر واضح و شفاف، وضعیت شرکت را از نظر میزان دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام نشان می دهد. در ترازنامه، دارایی های شرکت، وجوه نقد، املاک، تجهیزات و ماشین آلات، همچنین میزان تعهدات و تسهیلات و بدهی های شرکت به بانک ها، تامین کنندگان مواد اولیه و …. نشان داده می شود و در نهایت، آنچه که به عنوان سرمایه سهامداران شرکت یا اصطلاحا حقوق صاحبان سهام، پس از کسر بدهی های شرکت از دارایی های آن باقی می ماند، قابل مشاهده است.

آموزش بورس قسمت هفدهم - اصطلاحات رایج بورس
آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد ((بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است)). به تعبیری دیگر صورت جریان وجوه نقد به بررسی تغییرات وجود نقد یک شرکت در فاصله زمانی بین دو صورت مالی می پردازد.

سود هر سهم (EPS)

هر گاه کل سود پس از کسر مالیات را که شرکت در پایان سال مالی خود، بدست می آورد، بر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر سود هر سهم (EPS) است.

برای مثال، اگر بر اساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زیان، کل سود خالص شرکت در پایان سال مالی 20 میلیارد ریال و تعداد سهام شرکت هم 10 میلیون سهم باشد، هر سهم 2000 ریال (10000000+20000000000) خواهد بود:

سود تقسیمی هر سهم (DPS)

شرکت ها ممکن است همه سودی که به دست می آورند را بین سهامداران توزیع نکنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه های توسعه ای شرکت، نگه دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحا DPS می گویند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند یعنی اگر شخصی سهام یک شرکت را قبل از برگزاری مجمع عادی آن بفروشد دیگر سود تقسیمی به وی تعلق نمی گیرد. اگر در مثال قبل، شرکت به ازای هر سهم، 1500 ریال از 2000 ریال سود را توزیع کند. DPS شرکت 1500 ریال خواهد بود. تصمیم گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رای گیری از سهامداران انجام می شود. شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 8 ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد.

سرمایه گذاران باید هنگام انتخاب سهام، به سیاست شرکت در توزیع سود توجه داشته باشند، برخی از شرکت ها ممکن است درصد کمی از سود خود را تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن همه سود خود را تقسیم کنند. برای مثال، افرادی که دریافت سود مستمر برای آنها مطلوبیت دارد، ترجیح می دهند سهام شرکت هایی را بخرند که سود تقسیمی آنها بیشتر است، اما افرادی که دید بلند مدت تری دارند، بیشتر به سراغ شرکت هایی می روند که به جای درصد تقسیم سود زیاد، بخش عمده سود سالیانه را صرف توسعه فعالیت های شرکت می کنند.

مقاله پیشنهادی:  آموزش بورس قسمت دوازدهم - انواع سهام در بورس

پیش بینی سود

مدیران شرکت قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکردشان در سال های گذشته و برنامه هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش بینی درآمد هر سهم (EPS) سال آینده را اعلام می کنند و به صورت فصلی یعنی هر سه ماه یکبار در طی سال این پیش بینی را با توجه به عملکرد واقعی بازنگری می کنند. تمامی این اطلاعات با توجه به اینکه هنوز سال مالی شرکت به پایان نرسیده است، ((پیش بینی)) است. بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام خواهد شد. به عنوان مثال، شرکت الف در پایان سال 1395 پیش بینی می کند که در پایان سال مالی 1396، به ازای هر سهم 3000 ریال سود بدست آورد.

آموزش بورس قسمت هفدهم - اصطلاحات رایج بورس
آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

تعدیل سود

شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند در دوره های سه ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و علاوه بر مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سود آوری شرکت را بر اساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. این تغییرات در سود پیش بینی شده را تعدیل سود می گویند. سرمایه گذاران باید در تصمیم گیری های خود، به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند.

مثال: شرکت الف پیش بینی کرده است که در پایان سال مالی 1395، 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از 3000 ریال به 3200 ریال افزایش می دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود 3200 ریالی با ادامه شرایط فعلی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به 2900 ریال کاهش یابد.

درصد تحقق سود

در مثال بالا شرکت در ابتدای سال 1395 پیش بینی کرده بود که در پایان سال 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اگر در پایان سال، میزان سود تحقق یافته این شرکت به ازای هر سهم، 2700 ریال باشد، به این معناست که شرکت الف توانسته است 95 درصد سود پیش بینی شده خود را محقق کند. هر اندازه درصد تحقق سود یک شرکت بالاتر باشد، نشان دهنده پیش بینی دقیق تر و عملکرد بهتر آن شرکت خواهد بود.

نسبت P/E

P/E نسبت قیمت به درآمد می باشد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظر می باشد. اگر یک شرکت پی به ای یک داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از یک سال برابر خود سرمایه گذاری تان می شود. بسیاری از افراد بر اساس این نسبت در مورد خرید و فروش سهام بورس تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که نسبت پی به ای پایان نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر (از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و نسبت پی به ای  بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.

صف خرید و فروش

هنگامی که خریداران زیادی برای یک سهم وجود داشته باشند ولی فروشنده ای برای آن وجود نداشته باشد، اصطلاحا می گویند برای آن سهم صف خرید تشکیل شده است. تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.

در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضه یک سهم در بورس، بشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، براس سهم مذکور صف فروش شکل می گیرد. تشکیل صف فروش برای یک سهم، حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهم است.

مقاله پیشنهادی:  آموزش بورس قسمت هشتم - طبقه بندی بازارهای مالی

دامنه نوسان

منظور از دامنه نوسان ، حداکثر افزایش یا کاهشی است که قیمت سهام شرکت، در یک روز می تواند داشته باشد. در حال حاضر، دامنه نوسان قیمت سهام در بورس تهران و فرابورس 5 درصد می باشد. به این معنا که مثلا اگر قیمت سهم الف در بورس تهران، در ابتدای روز 1000 ریال باشد، قیمت این سهم در پایان ساعت معاملات آن روز حداکثر می تواند 50 ریال افزایش و یا 50 ریال کاهش داشته باشد. دامنه نوسان با این هدف تعیین شده است که در مواقع بحرانی یا در مواردی که بازار تحت تاثیر رفتارهای هیجانی برخی سهامداران، به ویژه سهامداران خرد قرار دارد، از بروز نوسانات شدید در قیمت سهام و در نتیجه، ضرر و زیان هنگفت سهامداران جلوگیری شود.

آموزش بورس قسمت هفدهم - اصطلاحات رایج بورس
آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

حجم مبنا

حجم مبنا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. بنابراین، در صورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز کمتر ار حجم مبناباشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

قیمت پایانی سهم

قیمت پایانی سهام یک شرکت، در واقع میانگین قیمت هایی است که آن سهم در طول روز، بر اساس آن قیمت ها معامله شده است. قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، بر اساس آن قیمت آغاز می شود و لزوما قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست. اگر میزان معاملات بر روی یک سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت آن سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده بر اساس مقررات خواهد بود. طبیعتا اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا بوده باشد، میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانیسهم در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت می شود.

کد معاملاتی یا کد بورسی

عبارت است از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام، کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد. مثلا فردی که نام خانوادگی او حسنی است ممکن است کدی به صورت حسن 05623 داشته باشد. برای خرید و فروش سهام، دریافت کد معاملاتی الزامی است. شرکت های کارگزاری این کار را برای سهولت در امر خرید و فروش سهام انجام می دهند. یعنی یک بار مدارک شناسایی شما را می گیرند و به جای آن به شما کدی می دهند که در معاملات همواره با آن کد شناسایی می شوید.

سهام شناور آزاد

مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی در صورت اخذ قیمت مناسب، آن را برای فروش ارائه می کنند. مثلا فرض کنید 80 درصد سهام شرکتی در اختیار شرکت الف است و هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را بفروشد، پس این شرکت فقط 20 درصد سهام شناور آزاد دارد که قابل معامله است و جابجا می شود. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی گردد و سهامداران راهبردی مشخص کردند. به بیان دیگر سهام شناور آزاد همان نسبتی از سهام یک شرکت است که در بازار قابل معامله است و در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جا به جا می شود. عرضه و تقاضای این بخش از سهام است که قیمت سهام شرکت را تعیین می کند و قابلیت نقد شوندگی سهام را نشان می دهد و بخش بلوکه شده به دلیل عدم حضور در فرایند عرضه و تقاضای روزانه، در نوسان و تعیین قیمت سهام تاثیری ندارد.

مقالات مرتبط

ارسال نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا