آموزش بورس قسمت سیزدهم – انواع قراردادهای آتی

قراردادهای آتی

قراردادهای آتی

قرار دادهای آتی از انواع ابزارهای مشتقه به حساب می آیند. در قرارداد آتی دو طرف معامله متعهد می شوند دارایی مالی را با قیمتی معلوم و در زمانی مشخص که در زمان عقد قرارداد معین شده است، را معامله کنند. قراردادهای آتی اغلب به تحویل فیزیکی کالا یا دارایی مالی منجر نمی شوند و پیش از موعد مقرر توسط طرفین قرارداد تسویه می شوند. انواع قراردادهای آتی به شرح جدول زیر می باشند:

قراردادهای آتی
قراردادهای آتی

* آتی سهم

قرارداد آتی سهامقرارداد آتی سهام ، قراردادی است که به موجب آن، فروشنده قرارداد تعهد می کند تعداد معینی از یک سهام پایه را در تاریخ مشخصی در آینده (سررسید)، با قیمت معین به خریدار تحویل دهد. از طرف دیگر خریدار قرارداد آتی سهام تعهد می کند سهام مورد نظر را در تاریخ تعیین شده، با قیمت معین از فروشنده اوراق، خریداری نماید.

* آتی کالا

قرارداد آتی کالا نوعی ابزار مشتقه است که به واسطه آن فروشنده تعهد می کند در زمان مشخصی (سررسید)، مقدار معینی از یک کالای مشخص را به قیمتی که در لحظه حال (الان) تعیین می کنند، به خریدار بفروشد. خریدار نیز طبق این قرارداد تعهد می کند کالای مذکور را با همان مشخصات (مقدار و زمان)، خریداری کند. بنابراین به طور خلاصه قرارداد آتی ((توافق نامه ای)) است مبتنی بر خرید یا فروش دارایی مشخص در زمان معینی در آینده، با قیمت مشخص حال)).

قراردادهای آتی بورس
آموزش بورس قسمت سیزدهم – انواع قراردادهای آتی

اختیار معامله

اختیار معامله قراردادی است که بین دو طرف خریدار و فروشنده منعقد شده و بر اساس آن طرف خریدار، حق دارد که مقدار مشخصی از دارایی مورد قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. خریدار حق (اختیار) دارد و این بدان معنی است که الزام و اجباری در اجرای تعهد نیست. در این نوع قرارداد طرفین توافق می کنند تا معامله ای را در آینده صورت دهند به شکلی که خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی این حق را خواهد داشت تا دارایی مورد توافق در قرارداد را در زمان مشخصی با قیمتی که در زمان عقد قرارداد تعیین شده است، بخرد یا بفروشد. در طرف دیگر، فروشنده در قبال ارائه این حق به خریدار، مبلغ معینی را در زمان عقد قرارداد دریافت می کند و بر اساس آنچه در قرارداد آمده است، برای فروش دارایی مذکور آمادگی دارد.

مقاله پیشنهادی:  آموزش بورس قسمت نوزدهم - معرفی شرکت های کارگزاری و معیارهای انتخاب

خریدار اختیار معامله (بر خلاف قرارداد آتی) در اعمال حق خود اختیار دارد و در صورتی که از اجرای قرارداد منصرف شود، مبلغی را که برای دریافت این حق در زمان انعقاد قرارداد بسته، از دست خواهد داد. در سوی دیگر قرارداد، فروشنده به خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد خواهد بود.

آموزش بورس قسمت سیزدهم - انواع قراردادهای آتی
آموزش بورس قسمت سیزدهم – انواع قراردادهای آتی

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته طبقه بندی می شوند:

* قرارداد اختیار خرید (call option)

قرارداد اختیار خرید ، قراردادی است که طی آن خریدار اختیار دارد مقدار مشخصی دارایی مالی یا اوراق بهادار را در تاریخ و با مبلغی که در زمان عقد قرارداد مشخص شده خریداری کند و در مقابل فروشنده متعهد می شود دارایی یا اوراق مورد نظر را در صورت مطالبه خریدار به فروش برساند.

مثال: فرض کنید فردی حق خرید 1000 سهم شرکت X را طی سه ماه آینده در قیمت 120 تومان به قیمت 200 تومان می خرد. طی سه ماه آینده سهم X تغییرات زیادی خواهد کرد. حال فرض کنید در زمان سر رسید قیمت سهم افت کرده و 100 تومان باشد در نتیجه اختیار خرید برای خریدار سودی نخواهد داشت زیرا وی می تواند سهم را 120 تومان بخرد. در این حالت وی 200 تومان (بهای اختیار خرید) را از دست داده است. حال اگر در زمان سررسید قیمت سهام 250 تومان باشد، خریدار می تواند اختیار خود را اعمال کرده و سهم را به قیمت 120 تومان از فروشنده اختیار خرید بخرد و در بازار 250 تومان بفروشد. توجه داشته باشید که دارنده اختیار خرید، مختار است که سهام رار بخرد ولی فروشنده آن مجبور است که سهام را بفروشد. همین داستان در مورد اختیار فروش نیز وجود دارد.

مقاله پیشنهادی:  بانکداری سرمایه گذاری چیست - سرمایه گذاری بانکی

از نظر اعمال حق اختیار معاملات به دو دسته اورپایی و آمریکایی تقسیم می شوند. اختیار معاملات اروپایی را فقط می توان در زمان سررسید اعمال کرد ولی در مورد آمریکایی ها طی هر زمانی قبل از سررسید امکان اعمال وجود دارد.

مقالات مرتبط

ارسال نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا